Bir Şeye Niyet Edip Yapmamak Günah Mı?
İçimdeki mühendis: “Bu soruyu mantıklı bir şekilde analiz etmek gerekir. Niyet ettikten sonra o işin yapılmaması, planlama hatasından mı kaynaklanıyor, yoksa gerçek bir engel mi var?”
İçimdeki insan tarafı: “Ama bir de duygusal boyutu var. Niye bir şey yapmak isteriz? Gerçekten niyet ettikten sonra yapmamamız, bir tür içsel huzursuzluk yaratmaz mı?”
—
İçsel Niyet ve Gerçekleşmeme Durumu
İçimdeki mühendis şöyle diyor: Her şeyin bir mantığı var. Bir şeye niyet etmek, aslında ona yönelik bir plan yapmaktır. Her ne kadar niyet ettikten sonra bu planı yerine getirmemek bir tür başarısızlık olarak görülebilse de, bu durum bir problem teşkil etmez. Çünkü insanın niyeti, dışsal etkenler veya içsel engellerle çakışabilir. Yani, niyet ettiğiniz bir işi yapamamak, sadece o anki çevresel faktörlerin etkisiyle ilgili olabilir.
İçimdeki insan tarafı ise şöyle hissediyor: “Evet, mantık bir yere kadar doğru ama insan, niyet ettiği bir şeyi yapmamakla vicdanen huzursuz olur. İster inanalım ister inanmayalım, içinde bir burukluk bırakır. Günah mı? Bunu doğru bir şekilde değerlendirmek gerek. Belki de gerçek günah, niyet ettikten sonra bu konuda yeterince çaba harcamamakta saklıdır.”
—
Dini Perspektif: Niyet Etmek ve Günah Konusu
Birçok dini öğretiye göre, niyet etmek önemli bir adım olarak kabul edilir. Ancak, niyetin gerçekleşmemesi durumunda, bu kişinin suçlu olup olmadığı hakkında farklı görüşler mevcuttur.
İçimdeki mühendis şöyle diyor: “Dini bakış açısından, niyet etmek ve sonra o niyetin gerçekleşmemesi, bireyin kontrolü dışında gelişen bir durumsa, suçluluk duygusu oluşturmaz. Çoğu zaman, bir insan niyet ettiği şeyi yapamadığında, bu olayın manevi bir hata olarak değerlendirilmesi yerine, sadece bir şeyin yerine gelmemiş olması olarak algılanır.”
İçimdeki insan tarafı ise bunu şu şekilde ele alır: “Ancak dini öğretilere göre, eğer bir insan bir şeyi yapmak istediyse ve içsel olarak o konuda iyilik niyetinde olduysa, ancak yapmamışsa, bu yine de insanın vicdanını etkileyebilir. Kimi alimler, bir şeye niyet edip yapmamanın, insanın içindeki kötü hislerin belirtisi olabileceğini söyler. Belki de asıl günah, sadece niyet edip harekete geçmemekte değil, yapılması gereken eyleme yönelik kararsızlıkta gizlidir.”
—
Psikolojik ve Toplumsal Boyutlar
İçimdeki mühendis, bu konuda da daha analitik bir bakış açısı sunuyor: İnsanlar bazen kendi kararları konusunda zayıf kalabilir. Çeşitli psikolojik faktörler, insanın niyet ettiği eylemi yapmamasına neden olabilir. Mesela, kaygı, korku, ya da dışsal baskılar, bireyin niyetine sadık kalamamasına yol açabilir. Bu, bir tür psikolojik engel olarak değerlendirilebilir ve bu durumda, niyetin yapılmaması, günah olmaktan çok insanın psikolojik durumunun bir yansımasıdır.
İçimdeki insan tarafı ise daha derin düşünür: “Ama her insanın içinde bir vicdan vardır. Eğer bir şeyin yapılması gerektiğini hissediyorsak ve yapmıyorsak, vicdanımız bize bir şeyler söylemez mi? Toplumda insanlar bazen birbirlerine ‘sen niyet ettiysen, bu eylemi yapmalısın’ diyerek baskı yapar. Bu da insana, içsel bir çatışma yaşatabilir. Yani belki de doğru olan, niyet ettiğimizde bu niyetin peşinden gitmektir. Çoğu zaman, içsel huzuru ancak bu şekilde bulabiliriz.”
—
İçsel Karar Verme ve Günah Algısı
İçimdeki mühendis şöyle bir değerlendirme yapar: Günümüzde insanlar, toplumsal bir norm olarak, planlanan bir şeyi hayata geçirmemek konusunda bazen kendilerini suçlu hissedebilirler. Ancak, bunun gerisinde yatan temel soru, niyet ettiğimiz şeyi gerçekten yapmak isteyip istemediğimizdir. Bir şeyin yapılmaması, dışsal koşullar veya kaygılar yüzünden olabilir. Burada günah kavramı, kişinin niyetinin saf olup olmamasıyla daha çok ilgilidir.
İçimdeki insan tarafı ise bir adım daha ileri gider: “Belki de işin ruhsal boyutunda, insan sadece ‘yapmamış olmak’ ile vicdanını sorgulamaz. Bazen, sadece yapmamış olmak bile bir tür içsel boşluk yaratır. ‘Ben bunu yapmak istedim ama yapmadım’ demek, belki de bu dünyada yapılması gereken şeylere karşı duyarsızlık göstermek anlamına gelir. Bu da aslında kişiyi manevi olarak eksik bırakır.”
—
Sonuç: Niyet ve Gerçekleşmeyen Eylem
Sonuç olarak, bir şeye niyet edip de yapmamak, insanın vicdanını rahatsız edebilir, ancak kesin olarak “günah” olup olmadığına dair bir yargıya varmak karmaşıktır. Hem analitik bir bakış açısı, hem de duygusal bir yaklaşım, bu sorunun çeşitli boyutlarını tartışabilir. İnsan, eylemsizlikten daha çok, niyetin peşinden gitmeme durumuyla ilgili içsel bir huzursuzluk yaşayabilir. O yüzden niyet ettiğinizde, harekete geçmek için elinizden geleni yapmak en doğrusu olabilir.